A.
DÜZİÇİ’NİN BELDELERİ
Düziçi ilçesi: Boğaziçi, Cumhuriyet, İrfanlı,
İstiklal, Hürriyet, Merkez, Karlıca, Karşıyaka, Karacaoğlan, Karkın, Kurtuluş,
Kurtbeyoğlu, Sögütlügöl, Kemal Keskin, Uzunbanı, Üzümlü, Yeniceharuniye, Yukarı
Hacılar, Yeşilova mahallerinden oluşmaktadır. Düziçi ilçesinin beldeleri ise:
Merkez, Çukuroba, S.Hüseyin. Böcekli mahallerinden oluşan Atalan beldesi;
Demirciler, Celiller, Yeşilyurt, Dümbürdek mahallerinden oluşan Boyalı beldesi;
Peçenek, Aydınlar mahallerinden oluşan Ellek beldesi ile Karacaören, Karaçarlı,
Merkez Akcakoyunlu mahallerinden oluşan Yarbaşı beldesidir.
1. Ellek Beldesi
1968 yılında kurulan Ellek Beldesi, Osmaniye
İlinin en büyük ve en eski beldelerinden birisidir. Kahramanmaraş ili Göksün
İlçesi Kanlıkavak Köyünden gelip buraya yerleşen Mehmet Ellekoğlu'ndan ismini
aldığı sanılmaktadır. Ellek beldesi; Kozan ilçesi Bucak Köyü'nden
Martoğulları'nın, Halep şehrinden Oğulların Tüysüz Köyü’nden Cemaller ve
Merilerin yerleşmesiyle genişleyerek bugünkü konumunu almıştır. Ellek
Beldesinin geniş bir alana yayılmış 3 mahallesi bulunmaktadır. Yüzölçümü 16.000
hektar olup 12.938 nüfusa sahiptir. Yaklaşık 250 yıl bir geçmişi bulunmaktadır.
Beldeye bağlı;
3. Ellek merkez Mahallesi bulunmaktadır.
Düziçi ilçesine yaklaşık 6 km uzaklıkta ve
Düziçi ilçesinin güneybatısında kurulan Ellek beldesi tepeciklerle dolu bir
araziye sahiptir. Yaklaşık 350 m civarında olan deniz seviyesinden yükselti ise
yer yer değişiklik göstermektedir (İlçemiz Düziçi, 1990: 44). Ellek Beldesinde
yazları kurak, kışları ılıman ve yağışlı geçmektedir. Kış bölgede kısa sürmekte
ve üç aylık bir zaman dilimine yayılmaktadır. Kar yağışına bölgede
rastlanmamakla beraber yağışlar yağmur şeklindedir. Yaz sezonu ise uzun sürmekte
olup kurak geçmektedir. Belde ve çevresinde tarım için elverişli araziler bulunmaktadır.
Coğrafi yapı olarak kasabada düz arazilerde sulu tarım, engebeli arazilerde ise
kuru tarım yapılmaktadır. Dsi’nin sulama kanalının ince uzun bir yerleşik
yapıya sahip kasabanın arazileri boydan boya sulanmaktadır. Beldenin arazisinin
11 hektarlık bölümünde sulu tarım yapılmakta ve en çok yerfıstığı, buğday,
arpa, üzüm, mısır ekilmektedir. Ellek Beldesinde son zamanlarda sebze ekimi de
yaygınlaşmaktadır.
2. Atalan Beldesi
1968 yılında cumalar köyünden ayrılarak
Atalan köyü adını almıştır. Köyün adının bir gelinin atını sel alması ile
ilgili olarak
“atı alan” dan geldiği sanılmaktadır. Köyün
ilk sakinlerinin Şanlıurfa ilinin Suruç ilçesinden geldiği söylenmektedir. Düziçi
ilçe merkezinin 10 km batısında bulunan Atalan Beldesi Aslantaş baraj yolu üzerinde
bulunmaktadır. Atalan köyü 1998 yılında Belde statüsüne kavuşmuştur. Mahalleleri
de; Merkez mahalle, Çukuroba, Şehit Asker Hüseyin Sarı mahallesidir. Beldenin
nüfusu 2010 nüfus sayımına göre 3354 kişidir. Deniz seviyesinden 300 metre
yüksekte bulunan Atalan beldesinin arazisi genelde düzlüklerden oluşur (İlçemiz
Düziçi, 1990: 46). Atalan beldesinde Pamuk ve
3. Böcekli Beldesi
Yaklaşık 200 yıl önce Urfa'dan gelen Böcük
Koca isimli birinin buraya yerleşmesi ile kurulduğu söylenmektedir. Daha sonra
Avşarlardan ve bazı diğer göçebe boy ve aşiretlerden gelenlerin katılmasıyla
bugünkü halini almıştır (İlçemiz Düziçi, 1990: 49). Dumanlı yaylasından,
Adıyaman, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş illerinden gelen aileler buralara
yerleşmişlerdir. Buraya yerleşen bu ailelerin bu coğrafyada yaşamaya başlaması
ile Böcekli Beldesi büyümüştür. Düziçi İlçesinin batısına düşen Böcekli Beldesi
Sabun Çayı'na sınır olduğu için ekilebilir alanları sulu tarıma elverişlidir.
Tarihi bazı mağara ve sarnıçların bulunduğu köyde, yeraltı yolları bugün bile
varlığını korumaktadır. Özellikle Dümbürdek Mahallesi tam bir höyük üzerine
kurulmuştur (İlçemiz Düziçi, 1990, 49). Böcekli beldesi 1994 yılında; Boyalı
mahallesi, Celiller mahallesi, Demirciler mahallesi, Dümbürdek mahallesi,
Yeşilyurt mahallelerinin birleşmesi ile beldeolmuştur. Beldenin ilk belediye
başkanı Hacı Hedef’ tir. Böcekli beldesinin 2010 yılı nüfus verilerine göre toplam
nüfusu 2535 kişidir.
4. Yarbaşı Beldesi
Daha önceki yıllarda Bahçe ilçesinin Burgaçlı
Köyü'ne bağlı iki mezradan (Kokarpınar-Yarbaşı) oluşan belde Düziçi ilçesine
bağlandıktan sonra Yarbaşı adı altında birleştirilmiştir. Adını yerleştiği
alandan alan Yarbaşı, İslâhiye’nin Karakaya Köyü'nden bir kan davası yüzünden
gelenler tarafından yurt edinilmiştir. 1920 yıllarında Fransız işgalinde,
yerleşim alanları tahrip edilmiş, yıkılmayan tek ev de Fransız askerleri
tarafından karakol olarak kullanılmıştır. Kurtuluş mücadelesinin ardından köy
tekrar yerleşime açılmıştır (İlçemiz Düziçi, 1990: 60). Yarbaşı Beldesi 1999
yılında da belde olarak düzenlenmiştir. İlçe merkezine 5 km. mesafede olup,
Düziçi-Osmaniye karayolu üzerindedir. Beldenin toplam nüfusu 3544 kişidir.
1. Karaçarlı Mahallesi
2. Karacaören Mahallesi
3. Yarbaşı Merkez Mahallesi bulunmaktadır.
Düziçi’ne 6 km, Osmaniye
iline 23 km uzaklıkta olan Yarbaşı beldesinin deniz seviyesinden yüksekliği 396
metredir (İlçemiz Düziçi, 1990: 60).
B. DÜZİÇİ’NİN
KÖYLERİ
1. Akçakoyunlu Köyü
Daha önce Akçakale adını da alan köyün
isminin Akkoyunlular ile ilgiliolduğu söylenmektedir. Ancak ilk yerleşenlerin
Malatya'nın Akçadağ ilçesindengelmiş olmaları, ismin kökeninin bu ilçeye
dayanması gerektiği hakkında şüpheleruyandırmaktadır. Diğer yandan köyün ne
zaman kurulduğu konusu da tartışmalıdır.Bu konuda bir söylenti Yavuz Sultan
Selim'in İran Seferi sırasında Murtaza, Tondul Goca, Hüseyin ve Hasan Kazgı
gibi isimlerin Malatya'dan buraya geldikleri doğrultusundadır (İlçemiz Düziçi,
1990: 45). Köy Düziçi ilçesinin güneyinde yer almaktadır. Köy, Düziçi ilçesine
6 km uzaklıkta ve Düziçi- Osmaniye karayolu üzerinde bulunmaktadır. 1975
yılından bu yana elektriği ve telefonu bulunan köyde içme suyu sorunu yoktur.
Dağ eteğine kurulmuş olan köyün deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 300
m.dir (İlçemiz Düziçi, 1990: 45).
2. Alibozlu Köyü
3. Bayındırlı Köyü
Tarihi köyün bugünkü adını nerden geldiği
bilinmemekle beraber Oğuzların24 boyundan biriolan Bayındırlıdan bu ismi aldığı
sanılmaktadır. İlk sakinleri Arap İsmail adında birisinin olduğu
söylenmektedir. Bayındırlı köyü Düziçi ilçesine 17km. uzaklıkta ve Sabun Çayı civarında
kurulmuştur. Köyün arazisi genellikle engebelidir. Köye bağlı; Cehli mahallesi,
Çatak mahallesi, Çamkonuşu mahallesi, Manlar mahallesi ve İbişler mahallesi
bulunmaktadır. Arazinin genellikle engebeli olması sulu tarımın gelişmesini
engellemiştir. Bununla birlikte özellikle Buğday, yerfıstığı, mısır köyün
önemli gelir kaynaklarından biridir. Hayvancılıkta Bayındırlı Köyü için önemli
bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Köyde 116 hanede toplam 803
nüfus yaşamaktadır.
4. Bostanlar Köyü
5. Çamiçi Köyü
Daha önce Cinler de denilen köye Maraş'ın
Nurhak Köyü'nden Süleyman adında bir kişi gelip yerleştiği ve böylece köyün
kurulduğu söylenmektedir. Ardından Malatya'nın Darende ilçesi Ayvalı Köyü'nden
Kararmazlar, Karkın Köyü'nden Karkınlılar, Kahramanmaraş ilinden Cücükler
gelerek köyün gelişmesini sağlamışlardır. Düziçi ilçesine 3 km uzaklıkta olan
köy Osmaniye-Düziçi karayolu üzerindedir. Ekonomisi tarıma bağlı olan köyün en
önemli tarım ürünleri; buğday, mısır ve yer fıstığıdır.
6. Çatak Köyü
Adını nerden aldığı kesin olarak bilinmeyen
Çatak Köyü, Oğuz Aşireti farsağından bu ismi aldığı sanılmaktadır. Yaklaşık 200
yıldan beri yerleşim yeri olan köye Kahramanmaraş'ın Yeşildere köyünden
Davutoğulları gelip yerleşmişlerdir. Düziçi İlçesinin 21 km kuzeydoğusunda
Düldül Dağı eteklerinde kuruludur. Deniz seviyesinden yüksekliği 400 m
civarındadır. Köyde 64 hanede 305 nüfus yaşamaktadır. Toprak bir yol ile ulaşım
yapılan köyde, 1985 yılından bu yana elektik kullanılmaktadır.
7. Çerçioğlu Köyü
8. Çitli Köyü
Zindağan, Çöbeli gibi adlarla da anılan Çitli
Köyü adını köylülerin tarlaların kenarına ördükleri çitlerden almıştır. Düziçi
ilçesinin kuzeydoğusunda ve Düziçi ilçesine 12 km uzaklıkta olan köy Düldül
Dağı'nın eteklerinde yer almaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 950
metredir. Çitli Köyünün arazisinin engebeli olması nedeniyle ekilebilen alan
dardır. Bu durum köyde tarımsal faaliyetlerin yeterince yapılamamasına neden
olmuştur. Köyün coğrafik
yapısından kaynaklanan yetersiz ekonomik
işlerlik, köy halkını mevsimlik göçlere zorlamıştır. Bu durum zamanla mevsimlik
olmaktan çıkarak 'köyden kente göç' halini almış ve nüfusta daralmalar meydana
gelmiştir (İlçemiz Düziçi, 1990: 51).
9. Çotlu Köyü:
10. Elbeyli Köyü
Bir rivayete göre köyün adı halk aşığı
Elbeylioğlu'ndan gelmektedir. Diğer bir rivayete göre de kendi aralarında
anlaşıp bir bey seçemeyen köy halkı yabancı birini bey olarak kabul
ettiklerinden dolayı Elbeyli ismini almıştır. Ne zaman kurulduğu tam olarak
bilinmeyen köye Çotlu, Burgaçlı, Yeşildere ve Çayırgan köylerinden göç
olmuştur. Düziçi ilçesine 13 km uzaklıktaki Elbeyli köyü Düldül dağının batı
eteğinde yer almaktadır. Köyün doğu yamaçlarında bol miktarda antik mezarlar
bulunmaktadır. Bu mezarlarda bazı madeni aletlere de rastlanılmıştır (İlçemiz
Düziçi, 1990: 52).
11. Gümüş Köyü
12. Güzelyurt Köyü
1999 yılında Pirsultanlı köyünden ayrılarak
yeni bir köy olmuştur. Güzelyurt köyü Düziçi ilçesinin batısında yer
almaktadır. Köyün Düziçi ilçesine olan uzaklığı yaklaşık 25 km. dir. Köyün deniz
seviyesinden yüksekliği 250 m’dir. Köy de toplam 287 kişi yaşamaktadır.
13. Gökçayır Köyü
İsminin nereden geldiği konusunda pek bir
bilgi olmayan Gökçayır köyünün; Oğuzların ad verme geleneğine uygun olarak
"doğudaki çayır” anlamında, Gökçayır olarak adlandırıldığı sanılmaktadır.
Köy Düldül Dağı eteklerinde kurulmuştur. Köye Maraş'tan, Halep'ten, Antep ve
Dörtyol'dan gelip yerleşenler olmuştur. Düziçi ilçesine 7 km uzaklıkta olan
Gökçayır Köyü; Düldül Dağı ve Sabun Çayı ile çevrilmiştir. Köyün deniz
seviyesinden yüksekliği 400 m’dir(İlçemiz Düziçi, 1990, 54). Köyün toplam
nüfusu 1653 kişidir.
14. Farsak Akdere Köyü
İlk yerleşimin yaklaşık 90 yıl önce olduğu
sanılmaktadır. Adının Oğuz aşiretlerinden Varsağı’dan geldiği söylenmektedir
(İlçemiz Düziçi, 1990: 54). Varsak: İslam ilminde takva anlamına gelir. Takva
ise Allah için, Allah yolunda, çalışan, kimselerin yaşam felsefesidir (Koç;
Geçit, 2009: 4). 1950'li yıllara kadar şimdiki yerleşim yeri olan köyün
kuzeyinde bulunan Kışla denen yerde yaşayan Farsaklar ilk olarak 1952 yılında
köyün şu an bulunduğu yere yerleşmişler ve zamanla Kışlayı terk etmişlerdir. O
zamana kadar etkin olan konar - göçerlik kademeli olarak terk edilmiş ve
yerleşik hayata geçilmiştir. Ayrıca 17.yy.da yaşamış olan Ünlü Halk Ozanı
Karacaoğlan da bu köylüdür. Düziçi ilçesine 17 km mesafede ve Düziçi ilçesinin
kuzey batısında yer almaktadır. Ulaşımı Boyalı Beldesi üzerinden yapılır
(İlçemiz Düziçi, 1990: 54).
15. Karaçarlı Köyü
16. Karacaören Köyü
Köyün adının nereden geldiği bilinmemekle
birlikte, ismi karagün geçiren ve virane olmuş anlamına gelmektedir. Köye
Burkaçlı Köyü'nden, Çamiçi köyünden, Ellek Köyünden ve Karkın Köyü'nden
kabileler gelmişlerdir. Köy, Düziçi ilçesine 4 km. uzaklıktadır. Deniz
seviyesinden yüksekliği 476 metredir. Köyün kuzey doğusunda yer altında temeli
belli olan bir kale kalıntısı bulunmaktadır(İlçemiz Düziçi, 1990: 56).
17. Karagedik Köyü
Adının
nereden geldiği bilinmeyen köyün ne zaman kurulduğu da bilinmemektedir. Ancak
ilk sakinlerinin Kahramanmaraş'ın Çakallı köyünden gelip buraya yerleşen Hasan
Çelik ile Adıyaman'ın Besni ilçesi Karacaören Köyü'nden gelen kabile reisleri
olduğu bilinmektedir (İlçemiz Düziçi, 1990: 56). Düziçi ilçesine 18 km
uzaklıkta olan köyün deniz seviyesinden yüksekliği 270 metredir. Karagedik
köyünde iki tane tarihi kalıntı vardır. Bunlardan ilki Karanlıkdere mevkiinde
yer alan "Suyolu Kalıntıları" diğeri, Bucak mevkiinde bulunan
'Koyuntaş' kalıntılarıdır (İlçemiz Düziçi, 1990: 57).
18. Kuşçu Köyü
Adını nereden aldığı bilinmeyen Kuşçu köyünün
avcılığa olanak sağlayan çevre yapısının köye bu ismin verilmesinde etkili
olduğu sanılmaktadır. Kuşçu köyüne ilk yerleşenler Andırın ilçesinden gelip
köye yerleşen “Atçılar”olmuştur. Kuşçu Köyü; ilçe merkezinin kuzeyinde, Düldül
Dağı'nın batı eteklerinde, Ceyhan Nehri'nin güneyinde, dağlık bir bölgede
kurulmuştur. Bu durum sulu tarımı zorlaştırmıştır (İlçemiz Düziçi, 1990: 57).
19. Oluklu Köyü
Kavakıl Çunur veya Oluklu Çunur diye anılan
köyün ismi içme suyu olarak kullanılan pınardan gelmektedir. Köyün ayrıca iki
mahallesi bulunmaktadır. Bunlar; Karagedik Köyü sınırlarına yakın Koyuntaş,
diğeri de Ceyhan Nehri kıyısında Aslantaş barajı altında bulunan Gökşenlerdir.
Düziçi ilçesine 17 km. uzaklıktaki köyün 4 km'si stabilize, 13 km ise asfalttır
(İlçemiz Düziçi, 1990: 58). Oluklu Köyünün denizden yüksekliği 300 ile 400
metredir.
20. Pirsultanl ı Köyü
21. Selverler Köyü
1969 yılına kadar Karagedik Köyü'nün mezrası
olan Selverler Köyü bu tarihten sonra ayrı bir köy haline gelmiştir. 19.
yüzyılın ilk yarısında Gaziantep'in İslâhiye İlçesi’nden Kan davası nedeniyle
kaçan Hüseyin ve Yusuf adlı iki kişi, Osmaniye'nin Şekerdere Köyü'nden iki kız
kaçırarak buraya yerleştiği sanılmaktadır. Bu kızlardan birinin adı Selver
olduğu için köye Selverler denmiştir. İlçenin güney batısında ve ilçeye 17 km
uzaklıkta olan Selverler, deniz seviyesinden 225 metre yüksekliktedir. Ulaşımı
traktörlerle yapılan köyün yolu stabilizedir. Köyde sulu arazi azdır.
Genellikle tahıl, pamuk, karpuz yetiştirilir.
22. Yazlamazlı Köyü
Yerleşim birimi adını; yaz aylarında
köylünün, köyde durmayıp yaylaya göçmeyi gelenek haline getirmesi üzerine
Yazlamazlı olarak aldığı sanılmaktadır. Düziçi ilçesinin tam batısında yer alan
köyün ilçeye uzaklığı 9 km dir. Düziçi Osmaniye
karayoluna yakın olan köyde ulaşım sorunu yoktur. Deniz seviyesinden yüksekliği
300 metredir.
23. Yeni Farsak
Tesbi, Diğerfarsak gibi isimler de verilen
köyün isminin nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte Oğuz
aşiretlerinden, Varsak boyundan bu ismi aldığı sanılmaktadır. Yaklaşık 200
yıldan beri yerleşim yeri olan köye Kahramanmaraş'ın Yeşildere Köyü’nden
Davutoğulları gelip yerleşmişlerdir. İlçenin 26 km. kuzeydoğusunda Düldül Dağı
eteklerinde kuruludur. Deniz seviyesinden yüksekliği 600 metre civarındadır
(İlçemiz Düziçi, 1990: 61). Köyde yaşayan 120 hanede 414 kişi bulunmaktadır.
Köye bağlı İspirler Mahallesi bulunmaktadır. Köyün yakınlarında Hodu yaylası
bulunmaktadır. İnsanlar genelde hayvancılık ve tarımla uğraşır. Hodu yaylasında Karacaoğlan’ın
mezarı bulunmaktadır. Ayrıca Karacaoğlan’ın anısına dikilmiş bir heykel vardır.
24. Yeşilyurt Köyü
Adını nerden aldığı tam olarak
bilinmemektedir. Yaklaşık 200 yıldan beri yerleşim yeri olan köye
Kahramanmaraş'ın Yeşildere Köyü'nden Davutoğulları gelip yerleşmişlerdir.
İlçenin 27 km kuzeydoğusunda Düldül Dağı eteklerinde kuruludur. Deniz seviyesinde
yüksekliği 600 m civarındadır. Köyün hane sayısı 80 olup, nüfusu 389’dur.[1]
© Mayıs 2015
[1] Koç,
Hüseyin, Osmaniye İli, Düziçi İlçesinde Sosyal - Ekonomik Ve Dini Hayat, Yüksek
Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde 2011, s.18-29.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder